Jaws

Genre: Thriller / Adventure Regie: Steven Spielberg Cast: Roy Scheider, Robert Shaw, Richard Dreyfuss, Lorraine Gary Speelduur: 124 minuten Jaar: 1975

Het verhaal:
Het lijk van een jonge vrouw spoelt aan op het strand van de Amerikaanse badplaats Amity. Politiechef Martin Brody start een onderzoek en vermoedt dat er een grote witte haai de wateren onveilig maakt. Het bestuur van het toeristendorpje kiest echter voor het commerciële belang en weigert het verhaal van Brody te geloven.

E.T. the Extra-Terrestrial

Jaar: 1982
Regie: Steven Spielberg
Cast: Henry Thomas, Dee Wallace, Robert MacNaughton, Drew Barrymore, Peter Coyote

Het verhaal:
Op een dag ontdekt de 10-jarige Elliott in de tuin een buitenaards wezentje. Elliott en het wezentje schrikken zich eerst te pletter, maar sluiten dan vriendschap. Elliott noemt het wezentje E.T. en verbergt het in een kast op zijn kamer. De jongen laat E.T. ook kennis maken met zijn broer en zijn zusje. E.T. raakt snel vertrouwd met het aardse leven.

The Lost World: Jurassic Park

Jaar: 1997
Regie: Steven Spielberg
Cast: Jeff Goldblum, Julianne Moore, Pete Postlehwaite, Arliss Howard, Richard Attenborough, Vince Vaughn, Vanessa Lee Chester, Peter Stormare, Richard Schiff

Het verhaal:
Vier jaar na de gebeurtenissen in de eerste Jurassic Park film verklapt John Hammond aan Ian Malcolm dat er nog een ander eiland was vol dino’s. Deze zijn verder met rust gelaten, en Hammond is erg benieuwd naar de dieren in een natuurlijke omgeving. Het team gaat naar het eiland, waar ze er echter achterkomen dat ze niet de enige mensen op het eiland zijn.

Het oordeel:
Jurassic Park groeide vanaf het begin uit tot een ongekend box office succes en uiteraard kon een sequel niet uitblijven. Steven Spielberg wilde aanvankelijk alleen de rol van producer op zich nemen maar liet zich toch verleiden om op de regiestoel plaats te nemen. Achteraf was Spielberg niet al te trots op het resultaat en dat is duidelijk. Dit is toch wel één van de minste films van zijn hand.

Het duurde vier jaar alvorens een miljoenenpubliek opnieuw naar de bios trok voor The Lost World maar leg deze naast het eerste deel en je zou juist denken dat deze sequel veel eerder dan het origineel is gemaakt. Dit heeft alles van doen met de special effects die best belabberd zijn. The Lost World bewandeld het voorspelbare pad van de sequel waarin alles nog groter, nog beter en nog meer moet zijn. De makers hebben er alleen helemaal niet slim aan gedaan om de meeste animatronics in te ruilen voor de talrijke dino’s die rechtstreeks uit de computer komen rollen. En wat een contrast met het origineel dat juist overeind bleef vanwege de prachtige special effects.

Het bovenstaande betekent overigens niet dat er op visueel gebied niet genoeg te beleven valt want tussen alle slechte CGI (de achtergrond wanneer Malcolm in een kooi boven de boomtoppen uitstijgt) zitten best een paar geslaagde shots in. Het is bij lange na niet genoeg om de film boven de middelmaat uit te stijgen want de verdere productiewaarden maken eveneens weinig indruk. Een echte bad guy is afwezig, het verhaaltje rommelt maar wat aan, chaos voert de boventoon, veel onfortuinlijke slachtoffers die offscreen het loodje leggen en een finale die zich afspeelt in San Diego maar alleen maar een 2o minuten durende verlenging is van de toch al taaie zit.

Daarbij is het tekenend dat de ontsnapping van de T-Rex op Amerikaanse bodem het leukste is om naar te kijken. Laat het maar aan een vakman als Spielberg over om er vele knipoogjes in te stoppen dus ik heb wel zitten te genieten van hoe scenarioschrijver David Koepp wordt opgepeuzeld (zijn verdiende loon), het verkeersbord met NO DINOSAURS, hoe de T-Rex langs een basketveld loopt en dribbelgebaren maakt en de fictieve film met Arnold Schwarzenegger als King Lear. Leuker dan het hele voorgaande bij elkaar opgeteld en dat eveneens geplaagd wordt door wat vreemde scènes (het kind van Malcolm dat aan het turnen slaat om een velociraptor door het raam te trappen).

Julianne Moore zien we doorgaans niet in popcornfilms als deze en zij heeft later ook aangegeven deze film vooral te hebben gedaan om haar scheiding te kunnen bekostigen. Ik kan zeggen dat het ervan afstraalt want haar vertolking van Sarah is ver onder haar kunnen. Jeff Goldblum is nog steeds geen goede acteur en ik vraag me dan ook af waarom hij de hoofdrol mocht opeisen. Sommige bijrolletjes van  Peter Stormare, Richard Schiff en Vince Vaughn zijn aardig maar dan houdt het toch echt ver op.

Rating:
6.1 / 10

Jurassic Park

Jaar: 1993
Regie: Steven Spielberg
Cast: Sam Neill, Laura Dern, Jeff Goldblum, Richard Attenborough, Bob Peck, Martin Ferrero, Joseph Mazzello, Ariana Richards, Samuel L. Jackson, BD Wong, Wayne Knight

Het verhaal:
Wetenschappers slagen er in om dinosauriërs te klonen uit een druppel dino-bloed afkomstig uit een mug. De ondernemende miljonair John Hammond wil de gekloonde dino’s aan het publiek laten zien en bouwt daarvoor een gigantisch thema-park. Een paar gelukkigen, waaronder een advocaat, een wiskundige, twee dino-experts en Hammonds kleinkinderen zijn die eersten die het park mogen bezoeken. Bij de eerste de beste onweersbui valt echter de elektriciteit uit in het park en slagen een aantal gevaarlijke dinosaurussen erin om uit hun paddocks te ontsnappen.

Het oordeel:
Steven Spielberg staat algemeen bekend als de meest veelzijdige regisseur van zijn generatie en lijkt met ieder genre uit de voeten te kunnen. Van thriller (Jaws) naar Sci-Fi (Close Encounters of the Third Kind) en van familiefilm (E.T.) naar avontuur (Indiana Jones). Al deze genres worden min of meer samen gebracht in Jurassic Park die alle elementen lijkt te bevatten.

Met mijn verjaardagsfeestje toog ik indertijd naar de bios om samen met mijn vriendjes en vriendinnetjes te genieten van het ronduit spannende Jurassic Park. Daarna was het een heel jaar (!) lang wachten voordat dezelfde film verkrijgbaar was op VHS (!!!). Goede oude tijden herleven (zucht!) en dit is dan ook puur jeugdsentiment voor mij. Maar we zijn inmiddels alweer 22 jaar verder en zoals bij zoveel zaken ervaar je bepaalde dingen toch telkens anders. In het geval van Jurassic Park vraag ik mezelf af of dat de film de tand des tijds heeft doorstaan met het risico dat het afbreuk zou doen aan mijn eigen jeugdherinneringen.

Indertijd weet ik niet waar ik het geduld vandaan heb gehaald want de actieliefhebbers moeten even geduld hebben voordat de eerste scène adrenaline verhogende scène wordt gepresenteerd (ik reken de opening niet mee). De aanloop naar het daadwerkelijke avontuur verloopt wat stroef maar in de tussentijd is het wel genieten van de eerste beelden van de dino’s en Alan’s afkeer van kinderen wat voor een komische noot zorgt. Wanneer de dino’s eenmaal ontsnappen komt Jurassic Park pas echt op gang en alhoewel hier en daar nog wel een langdradige scène verborgen zit zal dit nauwelijks afbreuk doen aan het geheel.

Het is echter noch de actie noch de humor die het meest in het oog springt want het zijn overduidelijk de prachtige CGI effecten en de animatronics die de hoofdrol opeisen. In 1993 al te scharen onder de categorie episch maar zelfs 22 jaar na dato weten deze special effects volledig te overtuigen. Toegegeven, de introductie van de brontosaurussen mist het doel maar verder zou je nergens de indruk krijgen dat we met zo’n oude film van doen hebben. Van de introductie van de eerste dino’s tot de achtervolging door de T-Rex en uiteraard de grote ontknoping zijn stuk voor stuk tot de verbeelding sprekende scènes die bij menigeen terecht op zijn / haar netvlies gebrand staan. Laat er geen misverstand over ontstaan; Jurassic Park is een legendarische filmklassieker en biedt exact dat wat je van een popcornfilm mag verwachten.

Op het gebied van acteerwerk heeft Steven Spielberg een aantal missers gemaakt want dat is niet al te best. Richard Attenborough’s eerste rol in 15 jaar is nog best vermakelijk maar hoofdrolspelers Sam Neill en Laura Dern doen het niet goed. Neill mist charisma en is simpelweg te licht bevonden voor de hoofdrol van avonturier terwijl Dern zich bij tijd en wijle schuldig maakt aan overacting (schreeuwend Run! tegen zichzelf roepen als er niemand in de buurt is). Jeff Goldblum’s aandeel is op zijn best in orde alleen vraag je jezelf af wat een personage als Malcolm doet in een film als deze. Leuke bijrollen zijn er wel voor Joseph Mazzello als de bij vlagen irritante betweter Tim en Wayne Knight als corpulente dief.

Rating:
8.3 / 10

 

Saving Private Ryan

Jaar: 1998
Regie: Steven Spielberg
Cast: Tom Hanks, Tom Sizemore, Edward Burns, Barry Pepper, Adam Goldberg, Vin Diesel, Giovanni Ribisi, Jeremy Davies, Matt Damon, Ted Danson, Paul Giamatti, Dennis Farina e.a.

Het verhaal:
Tijdens de invasie van de Geallieerden in Normandië sterven twee broers. Een derde broer sterft gelijktijdig in Nieuw Guinea, bij het vechten tegen de Japanners. Als bekend wordt dat een vierde broer vermist is geraakt op het Franse platteland, wordt een missie gestart om hem veilig thuis te krijgen.

Het oordeel:
Steven Spielberg staat algemeen bekend als de meest veelzijdige regisseur van zijn generatie en lijkt met ieder genre uit de voeten te kunnen. Van thriller (Jaws) naar Sci-Fi (Close Encounters of the Third Kind) en van familiefilm (E.T.) naar avontuur (Indiana Jones). In de loop der jaren bouwde Spielberg een indrukwekkend CV op maar de meest cynische critici wist hij over de streep te trekken met zijn oorlogsproducties Schindler’s List en Saving Private Ryan.

De 25 minuten durende openingsscène van deze klassieker is even bombastisch als legendarisch. De kijker is getuige van het begin van de invasie van Normandië en de beelden die je vervolgens krijgt te zien zullen voor eeuwig op het netvlies gebrand zijn. Het oorverdovende geluid van de machinegeweren, het geschreeuw van de soldaten en de talloze ontploffingen leiden tot één van de meest memorabele momenten in de filmhistorie. Kosten noch moeite werden hiervoor gespaard want Spielberg pakte groots uit. Deze scène alleen al had een budget van 11 miljoen dollar, ILM verzorgde de special effects van de rondvliegende kogels, ongeveer 1000 figuranten werden ingezet en er werden 40 vaten nep bloed gebruikt om de afgrijselijke gebeurtenissen nog wat geloofwaardiger te maken. Na het eerste half uur ben je helemaal murw geslagen en dan moet het verhaal eigenlijk nog van start gaan.

Een veelgehoord punt van kritiek is dat het uitgangspunt ongeloofwaardig is en dat het verhaal weinig om het lijf heeft. Tot op zekere hoogte begrijp ik deze standpunten wel en de eerlijkheid gebied te zeggen dat ik Saving Private Ryan nu vier keer heb gezien en dat ik hem steeds beter begin te vinden. Het gegeven dat het leven van 8 soldaten geriskeerd wordt om 1 man te redden roept de nodige vraagtekens op maar het zijn juist de leden van deze reddingsmissie zelf die zich constant hardop afvragen waarom ze deze missie opgedragen hebben gekregen. Dit zijn geen individuen met veel begrip en de onderhuidse spanningen zijn voelbaar en sluimeren steeds aan de oppervlakte.

Met een imposante speelduur van 169 minuten is Saving Private Ryan een stevige zit maar voelt het niet al te langdradig aan. Toch overheerst het gevoel dat het middenstuk wat korter had gemogen want in feite bestaat dit gedeelte alleen uit de compagnie die zich van A naar B verplaatst en in de tussentijd in dodelijke situaties beland. Maar aan de andere kant is dit een haast onvermijdelijk gegeven wanneer de openingsscène maar ook het slotakkoord van 30 minuten zo’n prominente plaats krijgt. Waar veel gesproken wordt over het begin van de film is tevens The Battle of Ramelle er één om in te lijsten. De ironie in dit laatste segment is bijzonder treffend en pakt stevig de essentie van de oorlog samen. Steamboat Willie is in dat opzicht een perfect geschreven personage dat een doeltreffende uitwerking kent.

Technisch gezien was Saving Private Ryan voor zijn tijd ongeëvenaard en kan het zich anno 2015 nog steeds moeiteloos meten met de huidige oorlogsfilms om vervolgens als winnaar uit de bus te komen. De inzet van het grauwe kleurgebruik bijvoorbeeld is na 1998 veelvuldig gekopieerd maar niet geëvenaard. Het camerawerk van Janusz Kaminski is sowieso niets minder dan meesterlijk en is een cruciale factor geweest in de zegetocht van de film die volgens Spielberg nooit tot een commercieel succes konden leiden vanwege de spijkerharde taferelen. De montage is fabuleus en het geluid is ultrarealistisch. Niet verwonderlijk als je bedenkt dat al het geluid van de wapens is opgenomen op een oefenterrein. De soundtrack van John Williams is niet prominent aanwezig maar op de meer emotionele momenten komt deze goed tot zijn recht.

Tom Hanks is een veelzijdige acteur die vrijwel altijd constant presteert zonder zichzelf al te nadrukkelijk in de spotlights te zetten. Als Captain Miller levert hij exact wat je van hem mag verwachten en zijn vaderrol zit hem als gegoten. In de bijrollen is Vin Diesel de jonge hond die later door zou breken. Voor zijn bijdrage aan Saving Private Ryan ontving Diesel slechts 100.000 dollar. Hoewel ik niet overtuigd ben van zijn acteerkwaliteiten doet hij het wel prima in deze klassieker al is zijn rol niet zo uitgebreid. Voor de casting van Ryan was Spielberg op zoek naar een onbekende acteur en zijn keuze viel op Matt Damon. De regisseur vond Damon nog te mager in Courage Under Fire maar veranderde van gedachten toen hij hem zag lopen op de set van Good Will Hunting. Niemand had het succes van die prent kunnen voorspellen zodat bij de release van deze oorlogsfilm Matt Damon te boek stond als de rijzende ster.

Er worden sowieso geen valse noten gespeeld als het aankomt op het acteerwerk. Zelfs de verschijning van een karakteracteur die je niet in dit soort films verwacht doet hier geen afbreuk aan maar wellicht is het ook beter dat Paul Giamatti maar kort te zien was. Jeremy Davies wist later nooit echt door te breken maar speelt erg solide als Corporal Upham die heel tastbaar maakt wat de oorlog met een mens kan doen. Goede bijrollen zijn er verder van Edward Burns als de kritische Reiben, Tom Sizemore als trouwe rechterhand Horvath en Barry Pepper als de gelovige sluipschutter.

Rating:
8.9 / 10